Get Adobe Flash player

W poniedziałek 27 stycznia, w 75. rocznicę wyzwolenia Obozu Auschwitz – Birkenau, w łukowskim parku odsłonięty został „Mówiący Kamień” poświęcony mieszkańcom Ziemi Łukowskiej - byłym więźniom niemieckich obozów koncentracyjnych.

W uroczystości naszą szkołę reprezentowała delegacja uczniów, rodziców i wychowawców. Inicjatorem wydarzenia był pan Andrzej Zdrojewski. W spotkaniu udział wzięli mieszkańcy Łukowa, władze miasta, harcerze oraz przedstawiciele rodzin, które straciły swoich bliskich w obozach koncentracyjnych i obozach zagłady. Wśród tych osób były siostry Elżbieta Perka i Krystyna Olewska, panie Gan oraz pan Czesław Sprycha. Podzielili się oni wzruszającymi faktami z życia swoich rodzin. Pani Elżbieta opowiedziała historię swojej mamy Małgorzaty, która w Auschwitz – Birkenau była więziona przez 20 miesięcy. Odczytano też historię ojca pana Czesława Sprychy, który zginął w Oświęcimiu.

Jak mówiła prowadząca uroczystość - pani Ewa Sposób - łukowianie więzieni byli w obozach koncentracyjnych: Majdanek, Auschwitz – Birkenau, Mauthausen, Flassenburg, Ravensbruck, Buchenwald, Sachsenhausen, Gross- Rosen, Dachau i innych. W muzeum Auschwitz znajduje się lista 90 osób, które urodziły się i mieszkały w Łukowie i które były więzione w tym obozie. Byli to między innymi: Brzozowski Józef - kolejarz, Chmielewski Seweryn - stolarz,  Chmielewski Wacław - urzędnik, Chruściel Franciszek - rolnik, Pyrko Czesław - kierowca, Czubaszek Edward - pomocnik szewski, Dębski Stanisław - ogrodnik, Gan Teofil - fryzjer, Nazorek Witold - ślusarz, Nowicki Jerzy - urzędnik, Okręglicka Zofia - pielęgniarka, Peryt Lucjan - maszynista, Potasiński Eugeniusz - oficer WP, Śledź Maria, Wierzchowski Henryk - ślusarz, Znój Stefan - rolnik. Na podstawie kart Polskiego Czerwonego Krzyża, który zbierał informacje o aresztowanych i wywiezionych na przymusowe roboty można stwierdzić, że w około 110 wsiach z ówczesnego powiatu łukowskiego odnotowano ogromne straty ludnościowe. Do obozów koncentracyjnych trafiali w większości młodzi mężczyźni do 40 roku życia, zaangażowani w działania konspiracyjne lub przeciwstawiający się zarządzeniom władz niemieckich.
Po wojnie, w styczniu 1947 roku, ,,Biuro Odszkodowań Wojennych’’ działające przy Prezydium Rady Ministrów w ,,Sprawozdaniu w przedmiocie strat i szkód wojennych Polski w latach 1939 – 1945” oszacowało ogółem straty osobowe na 6 milionów 28 tysięcy osób, w tym 3 miliony 200 tysięcy Polaków pochodzenia żydowskiego. Straty ludności Polski w wyniku działań III Rzeszy wynikały z działań wojennych, śmierci w obozach koncentracyjnych i zagłady, w więzieniach,  w rezultacie pacyfikacji, egzekucji, likwidacji gett, na skutek wycieńczenia, doznanych ran, okaleczeń, nadmiernej pracy, epidemii…
                                                                                                                                     

Uroczystość odsłonięcia „Mówiącego Kamienia” uświetniły występy Julii Semczuk i Antonio Vivo. Jak podkreślił burmistrz - pan Piotr Płudowski - była to ważna i pouczająca lekcja lokalnej historii.

baner2R1C1baner2R1C2baner2R1C3